Το FBI, γελοιοποιημένο, αναγκάστηκε μετά από σχεδόν μισό αιώνα να παραιτηθεί στην αναμέτρηση με έναν άνδρα που έχει ταυτιστεί με το απόλυτο μυστήριο
Είναι διαδεδομένη τοις πάσι, σε βαθμό που έχει αναχθεί πια σε αξίωμα, η εκτίμηση έμπειρων εγκληματολόγων και ποινικολόγων ότι «δεν υπάρχει τέλειο έγκλημα».
Η αιτιολόγηση έγκειται στο ότι η τέλεια έρευνα είναι πάντα πιο ισχυρή από το πιο αψεγάδιαστο φαινομενικά έγκλημα. Η πραγματικότητα των ανεξιχνίαστων εγκλημάτων βέβαια έχει διδάξει ότι αυτό είναι ένα τσιτάτο τεσσάρων λέξεων, δίχως ρεαλιστική υπόσταση. Οι Αμερικάνοι το ξέρουν καλά από τη δολοφονία του JFK. Το ξέρουν όμως ακόμη καλύτερα από την πρωτοφανή περίπτωση του Dan B. Cooper. Του ανθρώπου που πέταξε κυριολεκτικά μέσα από τα χέρια των διωκτών του, πλήττοντας όσο ελάχιστοι στην ιστορία το κύρος του FBI. Και του ανθρώπου που αν της δικής του ιστορίας είχε προηγηθεί το Hollywood, θα χαρακτηρίζαμε το σενάριο τουλάχιστον… τραβηγμένο.
«Κυρία μου, κουβαλάω μια βόμβα…»
Είναι 24 Νοεμβρίου του 1971 και στο αεροδρόμιο του Πόρτλαντ ένας άνδρας βγάζει εισιτήριο για την 30λεπτη πτήση έως το Σιάτλ, με το όνομα Νταν Κούπερ. Όταν ανοίγει η πτήση, επιβιβάζεται στο αεροσκάφος και κάθεται στη θέση 18, κρατώντας μια μαύρη βαλίτσα. Φοράει μαύρο κοστούμι με λευκό πουκάμισο και μαύρη γραβάτα, ανάβει τσιγάρο και παραγγέλνει ουίσκι με σόδα. Το αεροσκάφος, που λόγω του προχωρημένου της ώρας είναι «αραιοκατοικημένο» με 37 επιβάτες, απογειώνεται στις 3 τα μεσάνυχτα.
Αμέσως μετά ο άνδρας βγάζει από την τσέπη του ένα σημείωμα και το δίνει στην αεροσυνοδό Φλόρενς Σάφνερ, που βρισκόταν κοντά του. Εκείνη, νομίζοντας ότι θέλει να τη φλερτάρει, ρίχνει το χαρτί μέσα στην τσάντα της, χωρίς να το κοιτάξει. Ο Νταν Κούπερ, είναι φυσικά προετοιμασμένος για αυτό: «Κυρία μου δείτε το σημείωμα. Κουβαλάω μαζί μου μια βόμβα…», της λέει με σταθερή και ήρεμη φωνή. Η αεροσυνοδός βγάζει το σημείωμα και διαβάζοντας το, το αίμα της παγώνει. Στο χαρτί αναφέρεται η απαίτηση να παραδοθούν στον Κούπερ 200.000 δολάρια σε ασημάδευτα χαρτονομίσματα των 20 δολαρίων, καθώς και τέσσερα αλεξίπτωτα. Απαιτεί επίσης να υπάρχει στο αεροδρόμιο του Σιατλ ένα φορτηγάκι γεμάτο με βενζίνη στο σημείο που θα υποδείκνυε. Λεπτομέρεια: Η αξία των 200.000 δολαρίων το 1971 ισοδυναμεί σήμερα με περίπου 1,3 εκατ. δολάρια.
Η Σάφνερ, αν και φοβισμένη, ζητά να δει τη βόμβα και κάθεται δίπλα στον άνδρα. Ο Κούπερ ανοίγει τη βαλίτσα, η οποία κρύβει 8 κόκκινα κυλινδρικά αντικείμενα συνδεδεμένα με καλώδια καθώς και μια μπαταρία. Η διαταγή προς την αεροσυνοδό είναι να μπει στο πιλοτήριο και να μεταφέρει τις απαιτήσεις του στους πιλότους, απειλώντας ότι αν τα αιτήματα δεν γίνουν αποδεκτά θα πυροδοτήσει τη βόμβα.
Το σαφάρι για τα λύτρα και τα ίχνη πάνω τους
Μόλις ενημερώνεται ο κυβερνήτης του αεροσκάφους, Γουίλιαμ Σκοτ, επικοινωνεί με τον πύργο ελέγχου του Σιάτλ και αναφέρει ότι τελεί υπό αεροπειρατεία. Η εντολή είναι ρητή: καμία αντίρρηση και απόλυτη συνεργασία με τον αεροπειρατή. Ο πύργος ελέγχου ζητά από τον κυβερνήτη να πραγματοποιήσει κύκλους πάνω από το αεροδρόμιο του Σιάτλ, προκειμένου να βρεθεί ο χρόνος συγκέντρωσης των χρημάτων που ζήτησε ο αεροπειρατής. Ο κυβερνήτης ανακοινώνει στους επιβάτες ότι η πτήση θα έχει καθυστέρηση λόγω κάποιων μηχανικών δυσκολιών που προέκυψαν και ξεκινάει να κόβει βόλτες πάνω από το Σιάτλ.
Ατάραχος κατά τη διάρκεια όλων αυτών, ο Κούπερ παραγγέλνει και δεύτερο ουίσκι…
Κάτω, στο Σιάτλ, το FBI καταβάλει αγώνα δρόμου προκειμένου να συγκεντρώσει τα 200.000 δολάρια. Πράκτορες του FBI σαρώνουν κυριολεκτικά τις τράπεζες της περιοχής, μαζεύοντας τα ανά 10.000 δολάρια τη φορά, ενώ τα φωτογραφίζουν το κάθε ένα ξεχωριστά. Όλα τα χαρτονομίσματα άρχιζαν με το γράμμα «L» ενώ οι σειριακοί αριθμοί ήταν οι 1963Α ή 1969, προερχόμενα από την Ομοσπονδιακή τράπεζα του Σαν Φρανσίσκο. Θέλουν να φορτώσουν με ίχνη τον αεροπειρατή, διευκολύνοντας τη μετέπειτα προσπάθεια εντοπισμού του.
Όταν πια ο κυβερνήτης ενημερώθηκε από τον πύργο ελέγχου ότι είχαν βρεθεί τα χρήματα και τα αλεξίπτωτα, ενημέρωσε με τη σειρά του τον Κούπερ. Τα αιτήματά του είχαν γίνει δεκτά και το μόνο που απέμενε πια ήταν η προσγείωση. Όλοι περίμεναν με αγωνία την επόμενη κίνηση του, αφού δεν ήταν φυσικά δυνατό να βγει από το αεροπλάνο για να παραλάβει «κύριος» την «ψαριά» του.
Τα πάντα βάσει σχεδίου
Κατόπιν εντολής του Κούπερ, το αεροσκάφος προσγειώθηκε σε μια απομονωμένη περιοχή του αεροδρομίου του Σιάτλ στις 05:45 το πρωί, πλησιάζοντας τις τρεις ώρες πτήσης. Ο αεροπειρατής διέταξε τους πιλότους να σβήσουν τα φώτα του πιλοτηρίου για να μην έχουν ορατότητα εντός του σκάφους οι ελεύθεροι σκοπευτές του FBI, που πιθανόν να υπήρχαν στην περιοχή. Βάσει της συμφωνίας, ο υπεύθυνος πτήσεων του αεροδρομίου του Σιάτλ πλησίασε το αεροσκάφος και αφού ανέβηκε τη σκάλα υπηρεσίας, στο πίσω μέρος, παρέδωσε την τσάντα με τα χρήματα και τα 4 αλεξίπτωτα στην αεροσυνοδό Τίνα Μακλόου. Από τα δικά της χέρια το «πακέτο» έφτασε στην κατοχή του Κούπερ, που σαν καλός… τζέντλεμαν διέταξε ακολούθως τους επιβάτες και τις αεροσυνοδούς να κατέβουν, κρατώντας στο αεροσκάφος μόνο τα 4 μέλη (τους δύο πιλότους, τον ιπτάμενο φροντιστή και τον μηχανικό).
Το επόμενο στάδιο του σχεδίου του είναι ανεφοδιασμός του σκάφους και χάραξη νέας πορείας. Η νέα εντολή προς τον κυβερνήτη είναι να απογειωθεί ξανά και να κατευθυνθεί προς την πόλη του Μεξικού, δίνοντας του και οδηγίες για την πτήση: σύμφωνα με αυτές το αεροπλάνο θα έπρεπε να πετάει με την ελάχιστη δυνατή ταχύτητα (190 μιλ./ώρα) και σε ύψος κάτω από τα 3000 πόδια. O συγκυβερνήτης εξήγησε στον Κούπερ ότι τα καύσιμα δεν θα επαρκούσαν για τόσο μεγάλο ταξίδι και συμφώνησαν να γίνει νέος ανεφοδιασμός στο αεροδρόμιο Ρίνο της Νεβάδα.
Πριν από την απογείωση, ο Κούπερ κλείδωσε μέσα στο πιλοτήριο και τους τέσσερις άνδρες και έμεινε μόνος του στην καμπίνα. Το FBI βέβαια δεν είχε καμία πρόθεση να τον χάσει από τα μάτια του. Μαζί με το αεροσκάφος απογειώθηκαν και δύο μαχητικά της πολεμικής αεροπορίας, με την εντολή να το παρακολουθούν διακριτικά. Την ίδια στιγμή το αρχηγείο του FBI έδωσε σήμα στις επίγειες δυνάμεις να μετατρέψουν το αεροδρόμιο της Νεβάδα σε «εμπόλεμη ζώνη», ειδοποιώντας παράλληλα τις αρχές του Μεξικού ότι το ίδιο θα πρέπει να γίνει και στο αεροδρόμιο της πρωτεύουσας της χώρας.
Ιπτάμενος και… τζέντλεμαν
Είναι πια 8 το πρωί όταν κατά τη διάρκεια της πτήσης, χτυπάει μέσα στο πιλοτήριο ο συναγερμός της ενεργοποίησης της πίσω σκάλας του αεροπλάνου. Στιγμές αργότερα το αεροσκάφος θα κάνει μια απότομη βουτιά, ενώ μετά από μερικά δευτερόλεπτα θα επανέλθει σε οριζόντια πτήση. Μετά από πτήση δύο ωρών, το αεροσκάφος προσγειώνεται στο αεροδρόμιο Ρίνο, με ανοιχτή την πίσω πόρτα. Αμέσως δεκάδες αστυνομικοί του FBI περικυκλώνουν το αεροπλάνο και ένοπλοι αστυνομικοί εισβάλουν στην καμπίνα. Ρίσκο; Ούτε καν… Στο σκάφος βρίσκονται μόνο οι τέσσερις του πιλοτηρίου. Ο Κούπερ έχει γίνει καπνός κατά τη διάρκεια της πτήσης. Μαζί φυσικά και τα χρήματα. Το μόνο που βρίσκουν είναι τα δύο από τα τέσσερα αλεξίπτωτα.
Οι έρευνες που ακολουθούν είναι μανιασμένες. Μέσα στην καμπίνα επιβατών το FBI ανακαλύπτει 66 αποτυπώματα που δεν ανήκαν στους επιβάτες, αλλά δεν υπάρχει κανένα στοιχείο για αυτά τα αποτυπώματα. Οι πρώτες υποψίες στρέφονται σε έναν άνδρα από το Όρεγκον με το όνομα D. B. Cooper, αποδεικνύεται όμως σύντομα ότι δεν έχει καμία σχέση με την υπόθεση. Ήταν βέβαια αφελές και μόνο ότι σκέφτηκαν πως αυτός ο τύπος που εκδήλωνε αεροπειρατεία πίνοντας ατάραχος ουίσκι, θα μπορούσε να είχε δώσει το αληθινό όνομά του για να αγοράσει το αεροπορικό εισιτήριο.
Οι επίπονες ανακρίσεις όλων των επιβατών και μελών του πληρώματος δεν φέρνουν επίσης κανένα αποτέλεσμα. Το πιθανό μέρος στο οποίο πήδηξε ο αεροπειρατής και το αντίστοιχο στο οποίο προσγειώθηκε ήταν εξαιρετικά δύσκολο να εντοπιστεί, λόγω της μεγάλης απόστασης που διήνυσε το αεροσκάφος. Θα ήταν σαφώς ευκολότερο αν υπήρχε αυτόπτης μάρτυρας, ωστόσο οι πιλότοι των μαχητικών αεροσκαφών που ακολουθούσαν την πτήση ανέφεραν πως δεν είδαν κανέναν άνθρωπο να πηδάει από το αεροπλάνο την ώρα της πτήσης αλλά και ούτε κάποιο αλεξίπτωτο να ανοίγει στον αέρα. Ήταν άλλωστε μια μέρα με έντονη συννεφιά στην περιοχή. Εξ αυτών κανείς δεν μπορούσε να γνωρίζει πότε ακριβώς μετά την πτώση του άνοιξε το αλεξίπτωτο ο Κούπερ, παράγοντας που άφηνε εντελώς θολό το τοπίο γύρω από το πιθανό μέρος προσγείωσής του.
Σχεδόν μισός αιώνας ερευνών
‘Εχοντας στη διάθεση τους μόνο την ένδειξη στο πιλοτήριο για το άνοιγμα της πίσω σκάλας, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο πιο πιθανός χρόνος άλματος ήταν στις 8:13. Εκείνη τη στιγμή το αεροσκάφος πετούσε μέσα από μια δυνατή καταιγίδα πάνω από τον ποταμό Λιούις στη νοτιοδυτική Ουάσιγκτον. Βάσει αυτού, οι προσπάθειες εντοπισμού επικεντρώθηκαν στις κομητείες Clark και Cowlitz. Οργανώθηκε μια κολοσσιαία επιχείρηση καταδίωξης, με τη βοήθεια εναέριων και θαλάσσιων μέσων σε μια πολύ μεγάλη υπαίθρια και ερημική, σε μεγάλο ποσοστό, περιοχή. Οι αστυνομικοί έψαξαν πόρτα – πόρτα όσες αγροτικές κατοικίες βρήκαν κατά μήκος αυτής. Μια νέα επιχείρηση, διάρκειας 36 ημέρων την άνοιξη του 1972, με τη συνδρομή του στρατού, της εθνικής φρουράς και εθελοντών πολιτών, είχε ακριβώς το ίδιο – μηδαμινό – αποτέλεσμα. Σε αυτήν επιστρατεύθηκε ακόμα και υποβρύχιο (!), για να σκανάρει το βυθό της λίμνης Μέρουιν. Η πιο εκτεταμένη και εντατική αναζήτηση ανθρώπου στην ιστορία εντός του εδάφους των ΗΠΑ, είχε καταλήξει σε μια… τρύπα στο νερό.
Ένα μήνα μετά την αεροπειρατεία, το FBI διένειμε λίστες των σειριακών αριθμών των λύτρων σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καζίνο, ιπποδρομίες και άλλες επιχειρήσεις που διεξήγαγαν τακτικά μεγάλες συναλλαγές σε μετρητά και σε υπηρεσίες επιβολής του νόμου σε όλο τον κόσμο. Ανακοινώθηκαν ποσά χρηματικής ανταμοιβής σε όποιον έδινε έγκυρες πληροφορίες για κάποιον λογαριασμό που θα περιείχε χρήματα με αυτούς τος σειριακούς αριθμούς. Το 1980 ένα 8χρονο παιδί, που βρισκόταν σε μια κατασκήνωση μαζί με την οικογένειά του κοντά στην πόλη του Βανκούβερ της Ουάσινγκτον, ανακάλυψε μια δεσμίδα που περιείχε 5.800 δολάρια κοντά στις ακτές ενός ποταμιού της περιοχής. Τα χαρτονομίσματα ήταν διαβρωμένα από τις καιρικές συνθήκες αλλά είχαν τον σειριακό αριθμό των χαρτονομισμάτων του αεροπειρατή. Είχαν περάσει βέβαια ήδη εννέα χρόνια…
Μεταγενέστερες αναλύσεις έδειξαν ότι η αρχική εκτίμηση της ζώνης προσγείωσης του Κούπερ ήταν ανακριβής. Διαπιστώθηκε ότι η πορεία της πτήσης ήταν πιο ανατολικά απ’ ότι είχε αρχικά υπολογιστεί, κάτι που σήμαινε ότι πιθανόν οι έρευνες που έγιναν στις συγκεκριμένες περιοχές ήταν ως μη… γενόμενες.
Ύστερα από ανακρίσεις χιλιάδων «υπόπτων», δαπάνη τεράστιων ποσών για έρευνες και συγκρότηση ενός φακέλου 60 τόμων με στοιχεία (!) κατά τη διάρκεια 45 ετών, το FBI ανακοίνωσε, στις 8 Ιουλίου 2016, ότι αναστέλλει την ενεργή έρευνα της υπόθεσης. Η επίσημη αιτιολόγηση ήταν η ανάγκη να επικεντρωθούν οι ερευνητικοί πόροι και το ανθρώπινο δυναμικό του σε θέματα υψηλότερης και πιο… επείγουσας προτεραιότητας.
Η «υπόθεση Νταν Κούπερ» είναι ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια αεροπειρατείας στην παγκόσμια ιστορία. Παραμένει έως και σήμερα ο μοναδικός αεροπειρατής στα εγκληματολογικά χρονικά των ΗΠΑ που δεν έχει συλληφθεί ή εκτελεστεί.
Είτε ο ίδιος, είτε το… φάντασμα του (αν έχει αποδημήσει εις Κύριον) εξακολουθεί, οπουδήποτε κι αν βρίσκεται, να διασκεδάζει με την απαξίωση όλων των εγκλημάτων ως ατελή.
Αν και η αλήθεια είναι ότι για τους Αμερικανούς, ο «Νταν Κούπερ» και το φάντασμά του είναι ένα και το αυτό…
